کبد چرب غیر الکلی در واقع تجمع چربی در کبد است که به عنوان یک بیماری مزمن شناخته می‌شود. در واقع به این دلیل به این نام معروف است که زیرا افرادی که مصرف الکل ندارند هم به این مشکل دچار می‌شوند. کبد چرب غیر الکلی تا مدت ها برای افراد بدون هیچ نشانه ای است و این پنهان بودن دارای عوارض است. در این مقاله به بررسی کامل این بیماری و عوارض و نحوه درمان می‌پردازیم.
بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست؟
بیماری کبد چرب غیرالکلی یک بیماری مزمن است که به تجمع چربی در بافت کبد منجر می‌شود. کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) در ابتدا با تجمع چربی در کبد بدون التهاب قابل تشخیص است و در مراحل پیشرفته تر می‌تواند به یک بیماری معروف به کبد چرب غیرالکلی ناشی از التهاب تبدیل شود.
در کشور ما یکی از بیماری های بسیار رایج، کبد چرب غیر الکلی است که گرید های مختلفی دارد و حتی می‌تواند خطر بسیاری برای بیمار داشته باشد. گرید های پایین کبد چرب غیر الکلی خطر چندانی ندارد اما به هر حال شما باید وضعیت کبد خود را به طور دوره ای بررسی کنید.
برای اطلاعات بیشتر: علائم کبد چرب در زنان
علت بروز کبد چرب غیر الکلی
در واقع دلیل قطعی برای اینکه چرا یک فرد به کبد چرب غیرالکلی دچار می‌شود، هنوز مشخص نشده است اما به هر حال برخی عوامل در بروز این بیماری تاثیرگذار هستند. به طور کلی سبک غذایی مردم کشور ما بسیار نامناسب است و به سمت غذاهای سرخ کردنی رفته است که عامل نامناسبی برای چرب شدن کبد هستند. در ادامه به برخی از دلایل بروز بیماری کبد چرب اشاره خواهیم داشت:
· رژیم غذایی نامناسب و سرشار از غذاهای حاوی فروکتوز
· داشتن بیماری هایی نظیر چربی خون و سندروم متابولیک
· وراثت و عوامل ژنتیکی
· عدم داشتن تحرک و فعالیت مناسب
علائم کبد چرب غیر الکلی
علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) ممکن است در مراحل اولیه بی‌علامت باشند و بیمار درک نکند که کبدش تحت تأثیر قرار گرفته است. با پیشرفت بیماری و تشکیل التهاب و تلف در بافت کبد، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
· خستگی و کاهش انرژی: افراد مبتلا به NAFLD احساس خستگی مداوم و کاهش کیفیت زندگی را تجربه می‌کنند.
· درد شکم: در برخی موارد، درد و ناراحتی در منطقه بالای شکم و در ناحیه کبد رخ می‌دهد. این درد معمولاً در قسمت راست بالای شکم قرار دارد.
· افزایش اندازه کبد: به دلیل تجمع چربی و التهاب در کبد، اندازه آن افزایش می‌یابد. این ممکن است در طی بررسی های تصویربرداری مانند سونوگرافی کبد مشخص شود.
· زردی: به دلیل از بین رفتن گلبول های قرمز در کبد، زردی پوست و چشم‌ها رخ می‌دهد.
· تورم ناشی از آب در شکم : در موارد پیشرفته تر بیماری، تجمع مایع در ناحیه شکم و تورم شکمی رخ می‌دهد.
کبد چرب غیر الکلی چگونه تشخیص داده می شود؟
تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: دکتر بهار بناساز در مورد علائم شما سوالاتی درباره تغذیه، تاریخچه مصرف الکل، بیماری‌های مزمن همچون دیابت یا چاقی و سایر علائم مرتبط با کبد چرب غیرالکلی پرسیده و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
آزمایشات خونی: آزمایشات خونی برای ارزیابی عملکرد کبد و دریافت اطلاعات در مورد سطح آنزیم های کبدی مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، سطح آلبومین، پروتئین کبدی و آزمایشات دیگر انجام می‌شود. افزایش سطح آنزیم‌های کبدی ممکن است نشان‌دهنده آسیب کبدی باشد.
سونوگرافی کبد: سونوگرافی کبد از طریق موج‌های صوتی برای تصویربرداری کبد استفاده می‌شود. این آزمون می‌تواند به ارزیابی اندازه و ساختار کبد و تشخیص تجمع چربی در کبد کمک کند.
نمونه برداری بافت کبد: در مواردی که نیاز به تشخیص دقیق‌تر است، بیوپسی انجام می‌شود. در این روش، نمونه ای از بافت کبد به صورت جراحی یا با استفاده از سوزن نمونه‌برداری می‌شود و سپس تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود تا شدت آسیب و التهاب در کبد تشخیص داده شود.
تصویربرداری تکنولوژیک: روش‌های تصویربرداری تکنولوژیک مانند توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن و ام آر آی در تشخیص و ارزیابی NAFLD و مراحل پیشرفته‌تر آن مورد استفاده قرار گیرند.
روش های درمان کبد چرب غیر الکلی
اگر عوارض کبد چرب غیرالکلی به علت بیماری‌های دیگری مانند دیابت، چاقی مفرط یا هیپرلیپیدمی رخ داده باشد، درمان این بیماری‌ها می‌تواند بهبود کبد چرب را فراهم کند. در برخی موارد، پزشک داروهای خاصی را برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد تجویز کند. مثال‌هایی از داروها شامل عوامل ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) و داروهایی برای کنترل قند خون یا کاهش کلسترول می‌شوند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): برخی از داروهای NSAIDs در کاهش التهاب کبد کمک کنند. با این حال، مصرف بلند مدت این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند تهاجم به کلیه ها را به همراه داشته باشد. بنابراین، قبل از مصرف NSAIDs باید با پزشک خود مشورت کنید.
درمان کبد چرب غیر الکلی بدون دارو
به طور کلی برای درمان کبد چرب بهتر است که از روش های دارویی استفاده کنید و با بهترین متخصص فوق تخصص گوارش و کبد مشورت کنید. اما در این میان باید برخی فعالیت های دیگر را بدون دارو تغییر دهید تا به بهبود کبد چرب غیر الکلی خود کمک کنید.
· کاهش وزن
· نوشیدن یک فنجان قهوه در روز
· داشتن ورزش و پیاده روی منظم
· محدود کردن مصرف مواد غذایی شیرین و مواد قندی
· حتما چربی خون و کلسترول خود را کنترل کنید.
· محرک های کبدی مانند برخی دارو ها باید حذف شوند.
· مکمل امگا 3 مصرف شود.
رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب غیر الکلی
مصرف چربی اشباع شده را محدود کنید. چربی‌های ناسالم مانند روغن‌های نیمه‌جامد، روغن‌های گیاهی زیاد درصد چربی و محصولات لبنی با چربی بالا را کاهش دهید و به جای آن، میتوانید از چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو و ماهی ها با امگا-۳ استفاده کنید.
مصرف کالری بیش از حد می‌تواند منجر به تجمع چربی در کبد شود. بنابراین، توصیه می‌شود مقدار کالری مصرفی را کاهش دهید و به میزان انرژی مورد نیاز بدن خود توجه کنید.
میان وعده‌هایی که حاوی مقدار مناسبی از فیبر هستند، مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و لوبیا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. فیبر کمک می‌کند فشار خون را کاهش داده و سطح قند خون را کنترل کند.
برای درمان کبد چرب غیر الکلی [در بابل] به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
در واقع دانستید که درمان کبد چرب غیر الکلی ممکن است کمی پیچیده یا دشوار باشد؛ زیرا گاهی اوقات این بیماری بدون علائم خاصی ایجاد شده و تشخیص اولیه آن سخت است. اگر در شهر بابل به دنبال بهترین دکتر برای درمان کبد چرب غیر الکلی هستید، میتوانید به مطب دکتر بهار بناساز مراجعه نمایید. دکتر بهار بناساز پزشک فوق تخصص گوارش و کبد هستند و در زمینه درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی از دانش و تجربه قابل توجهی برخوردار هستند.