کبد چرب بارداری وضعیتی است که برخی از زنان باردار را تحت تاثیر قرار میدهد. عارضههای دوران بارداری متعدد و گوناگون هستند، اما یکی از آنها کبد چرب مخصوصا نوع حاد آن است که البته کمتر اتفاق می افتد. در این وضعیت کبد چرب میتواند به سرعت حاد شود و مشکلات جدی برای سلامتی مادر و جنین ایجاد کند. این بیماری میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما خوشبختانه اگر به مراحل حاد نرسیده باشد، قابل درمان است. در ادامه این مقاله تمامی علت ها، علائم و راه های درمان کبد چرب بارداری را توضیح داده ایم…
کبد چرب در بارداری چیست؟
کبد چرب در بارداری زمانی اتفاق میافتد که چربی اضافی در طول بارداری روی کبد شما جمع شده و منجر به ایجاد عوارض جدی و تهدید کننده میشود. این بیماری معمولا در سه ماهه سوم بارداری شروع میشود و معمولا از هر 7 تا 15 هزار بارداری یک مورد را تحت تاثیر قرار میدهد.
علت کبد چرب در بارداری
اگر شما هم به این مشکل دچار شده اید ممکن است این سوال را از خود بپرسید که علت ایجاد آن چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که علت دقیق ایجاد آن نامشخص است، اما کارشناسان معتقد هستند که این بیماری میتواند مربوط به مشکلات متابولیسم اسید چرب در دوران بارداری باشد. اسیدهای چرب آزاد معمولا در اواخر بارداری افزایش مییابند، اما اگر کبد چرب حاد داشته باشید، به صورت غیر عادی در سلولهای کبد شما تجمع مییابند. افرادی که به کبد چرب در بارداری مبتلا میشوند، ممکن است به جهشهای متابولیکی خاصی مانند موارد زیر مبتلا باشند:
· جهش در آنزیمهای مختلف که اسیدهای چرب را در بدن شما پردازش میکند.
· جهش هموزیگوت G152c
· کمبود زنجیره بلند 3 هیدروکسی آسیل CoA دهیدروناژ
همچنین ممکن است علت ایجاد این امر اختلال عملکرد میتوکندری در اکسیداسیون اسید چرب باشد. اگر چه خطر ابتلا به کبد چرب در بارداریهای بعدی مشخص نیس، اما احتمال ایجاد آن هنوز هم وجود دارد حتی اگر نتایج تست برای جهش منفی باشد. ژنتیک از جمع علل احتمالی دیگر است که میتواند تاثیرگذار باشد.
تحقیقات نشان میدهد این احتمال که شما کبد چرب را از والدین خود به ارث برده باشید وجود دارد. اگر دارای اضافه وزن و چاقی هستید نیز باید نگران ایجاد این مشکل در بارداری باشید. همیشه قبل از بارداری وزن خود را کنترل کرده و در صورت لزوم از پاکسازی کبد استفاده کنید.
علائم و نشانههای کبد چرب در بارداری
اغلب علائم کبد چرب در بارداری یا AFLP عمومی هستند و ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند. همین امر باعث میشود که تشخیص زودهنگام دشوار باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
· خستگی مفرط
· درد شکم و سوءهاضمه
· کبود اشها
· تهوع و استفراغ
· احساس ناخوشایند در بدن
· تشنگی بیش از حد
· یرقان
اگر هر یک هر این علائم شدید بودند یا شروع به بدتر شدن کردند، باید به سرعت به بیمارستان بروید. کبد چرب حاد بارداری یک بیماری بسیار جدی است که میتواند باعث نارسایی سریع کبد و کلیه شود و در صورت عدم تشخیص میتواند برای مادر و جنین تهدید کننده باشد.
انواع کبد چرب در بارداری
ایجاد کبد چرب در بارداری میتواند انواع مختلفی داشته باشد که به شرح زیر هستند:
بیماری کبد چرب غیر الکلی
این نوع کبد چرب هیچ ارتباطی با مصرف الکل ندارد و در اثر عوامل دیگر به وجود آمده است. اگر در این موقعیت کبد چرب از نوع ساده باشد، التهاب یا آسیبهای کبدی معمولا کم است یا اصلا وجود ندارد. این شکل از کبد چرب آن قدر حاد نمیشود که باعث عوارض کبدی شود. اگر کبد شما دارای التهاب باشد به آن استئاتوهپاتیت غیر الکلی گفته میشود و در آن کبد دارای التهاب و آسیب میشود. اگر این التهاب طولانی مدت باشد احتمال ایجاد زخم یا فیبروز را بالا میبرد. در مراحل نهایی امکان بروز سرطان یا سیروز نیز وجود خواهد داشت.
بیماری کبد چرب الکلی
این نوع کبد چرب به دلیل مصرف زیاد الکل است. کبد شما بیشتر الکلی را که مینوشید تجزیه میکند، بنابراین میتواند از بدن شما خارج شود. اما فرآیند تجزیه آن میتواند مواد مضر تولید کند. این مواد میتوانند به سلولهای کبد آسیب برسانند، التهاب را بیشتر کرده و در نهایت سد دفاعی بدن شما را تضعیف کنند. هر چه قدر که الکل بیشتری نوشیده باشید، آسیب بیشتری هم به کبد وارد میکنید.
چه کسانی در خطر ابتلا به کبد چرب بارداری قرار دارند؟
هر فردی در طول بارداری خود ممکن است با این مشکل مواجه شود، اما احتمال ایجاد آن در این افراد بیشتر است:
· افرادی که چند قلو باردار هستند.
· کسانی که اولین بارداری خود را تجربه میکنند.
· اگر سابقه کبد جرب بارداری دارید، در بارداریهای بعدی نیز ممکن است رخ دهد.
· کسانی که جنسیت جنین آنها پسر است.
· افراد دارای سندرم Hellp
· بیماری پره اکلامپسی
آیا کبد چرب در بارداری خطرناک است؟
هر عارضه ای که در دوران بارداری اتفاق بیفتد احتمال ایجاد خطر را بالا میبرد. کبد چرب بارداری هم اگر در وضعیت حاد باشد و درمان نشود، هم جنین و هم مادر در معرض خطر بسیار بالایی قرار میگیرند. نارسایی کلیه، نارسایی کبد، عفونت شدید و خونریزی از جمله خطراتی است که ممکن است با آنها مواجه شوید. اگر بتوانید آن را به موقع تشخیص دهید، امکان دریافت درمان مناسب وجود خواهد داشت.
نحوه تشخیص کبد چرب بارداری
اگر پزشک شما مشکوک به ایجاد کبد چرب در دوران بارداری باشد، با انجام یک سری از آزمایشها مانند آزمایش خون این موضوع را بررسی میکند. این آزمایشها تعداد گلبولهای سفید و همچنین مواردی مانند قند خون، پلاکتها، کراتینین، بیلی روبین و آمونیاک را بررسی میکنند. احتمال دارد که پزشکتان آزمایش ادرار را هم اضافه کند، زیرا باید میزان پروتئین موجود در ادرار را نیز چک کند. اگر چه بیوپسی سریعترین راه برای تشخیص این مشکل است، اما اکثر پزشکان آن را برای کبد چرب بارداری انجام نمیدهند. سونوگرافی گزینه دیگری است که میتواند جایگزین این راه شود.
درمان کبد چرب بارداری
گزینههای درمانی کمی برای این عارضه وجود دارد، زیرا ممکن است احتمال ایجاد خطر بالا رود. معمولا اگر شرایط درست باشد، زایمان زودتر از موعد برای جنین انجام میشود تا از ایجاد مشکلات بیشتر برای هر دوی آنها کمتر شود. بعد از زایمان و خروج نوزاد، کبد مسیر بهبودی را در پیش میگیرد. علاوه بر آن، شما میتوانید از طریق پاکسازی کبد و رژیم غذایی سالم هم این مشکل را کنترل و درمان کنید.