پولیپ روده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش است که انواع گوناگونی دارد. گاهی اوقات این بیماری می‌تواند سبب ایجاد سرطان روده شود. البته برخی از پولیپ‌ها نیز سرطانی نیستند. پولیپ علائم گوناگونی را برای بیماران ایجاد می‌کند. روش‌های گوناگونی برای درمان پولیپ روده وجود دارد. اگر مایل هستید اطلاعات کاملی را درباره این بیماری و نحوه درمان آن به دست بیاورید تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید.
پولیپ روده چیست؟
پولیپ یک زائده یا غده است که روی لایه داخلی روده بزرگ ایجاد می‌شود. اکثر پولیپ‌هایی که در قسمت روده بزرگ ایجاد می‌شوند، کاملاً بی‌خطر هستند. احتمال این که پولیپ‌ها به سرطان روده بزرگ نیز تبدیل شوند، وجود دارد. اگر این بیماری به سرطان تبدیل شود و بیمار در اسرع وقت آن را درمان نکند ممکن است منجر به فوت شود. پولیپ‌ها به صورت چندتایی و منفرد در روده مشاهده می‌شوند و معمولاً علائم خاصی ندارند.
انواع پولیپ روده
این توده سلولی که درون بدن گسترش می‌یابد از لحاظ شکل ظاهری به دو گروه ساقه‌دار و بدون ساقه تقسیم می‌شود. از لحاظ احتمال سرطانی شدن توده نیز پولیپ‌ها به دو گروه پولیپ‌های سرطانی و غیرسرطانی دسته‌بندی می‌شوند.
پولیپ‌های پیش سرطانی
پولیپ‌های سرطانی خود به سه گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
· پولیپ آدنوماتوز: این نوع پولی خوش‌خیم است و معمولاً در راست روده و روده بزرگ رشد می‌کند، اما با این وجود این پولیپ زمینه‌ساز ابتلا به سرطان روده بزرگ است. در صورتی که این نوع پولیپ چندین سال در روده باقی بماند ممکن است به سرطان تبدیل شود. شایع‌ترین نشانه این نوع پولیپ داشتن خونریزی بدون درد رکتوم است.
· پولیپ هیپرپلازیک: قطر این نوع پولیپ کمتر از نیم سانتی‌متر است. این پولیپ بسیار شایع بوده و به پولیپ آدنوماتوز شباهت زیادی دارد. تشخیص تفاوت این دو نوع پولیپ تنها از طریق بررسی میکروسکوپی و نمونه‌برداری امکان‌پذیر است.
· سندروم‌های پولیپوزیس: این سندروم ارثی بوده و معمولاً افراد جوان را درگیر می‌کند. احتمال ابتلا به این نوع سندروم بسیار کم است. این سندروم، پولیپ را ایجاد می‌کند و احتمال سرطانی شدن آن‌ها وجود دارد.
پولیپ‌های غیرسرطانی
پولیپ‌های غیرسرطانی معمولاً در قسمت انتهایی روده بزرگ یعنی رکتوم یا راست روده ایجاد می‌گردد و شامل موارد زیر می‌شود.
· پولیپ التهابی
· پولیپ لنفوئیدی
· پولیپ هامارتوماتوز
علت‌های ایجاد پولیپ روده
پولیپ روده به دلیل رشد غیرطبیعی بافت‌ها ایجاد می‌گردد، اما تاکنون علت دقیق آن مشخص نشده است. بدن به هر چند وقت یکبار به صورت کاملا طبیعی سلول‌های جدید را جایگزین سلول‌های مرده و قدیمی خواهد کرد بدون این که فرآیند رشد و یا تقسیم سلولی انجام گردد. در واقع رشد سلولی بدون علت سبب ایجاد پولیپ خواهد شد که احتمال دارد هر قسمتی از روده بزرگ را درگیر نماید. از موثرترین دلایل ابتلا به پولیپ می‌توان به سبک زندگی و عادات غذایی اشاره کرد.
به طور کلی مهمترین دلایل ابتلا به پولیپ شامل موارد زیر می‌شود.
· اضافه وزن و چاقی
· داشتن سابقه ژنتیکی و خانوادگی
· داشتن سابقه قبلی پولیپ
· سن بیشتر از ۵۰ سال
· مبتلا بودن به بیماری‌های التهابی همچون کرون یا کولیت اولسراتیو
· ابتلا به سرطان تخمدان یا رحم قبل از ۵۰ سالگی
· دیابت کنترل نشده از نوع ۲
· اختلالات ژنتیکی همچون سندروم پوتز-جگرز، سندروم گاردنر و غیره
کولونوسکوپی برای پولیپ روده
علائم پولیپ روده چیست؟
اگر چه بیماری پولیپ روده علائم و نشانه‌های چندان زیادی ندارد، اما به عنوان شایع‌ترین علائم آن می‌توان موارد زیر را نام برد.
1. خون در مدفوع: یکی از نشانه‌های مهم بیماری یا سرطان روده مدفوع خونی و خونریزی از مقعد است که باید بسیار جدی گرفته شود. گاهی اوقات خونریزی شدید منجر به پارگی پوست مقعد می‌شود.
2. درد شکم: اگر پولیپ بزرگ باشد قسمتی از روده را مسدود می‌کند و در این شرایط است که بیمار با دل درد شدید مواجه می‌شود.
3. تغییر رنگ مدفوع: یکی از علائم بیماری پولیپ، سیاه شدن رنگ مدفوع است که به دلیل خونریزی روده بزرگ اتفاق می‌افتد.
4. کم‌خونی: خونریزی که به علت این بیماری ایجاد می‌گردد منجر به کاهش آهن خون می‌شود. فقدان اسید فولیک و آهن نیز کار سلول‌های قرمز را مختل کرده و سبب می‌گردد که بیمار مبتلا به کم‌خونی شود. با کم‌خونی اکسیژن دریافتی توسط اندام‌های بدن نیز کاهش یافته و تنگی نفس، خستگی و ضعف را در پی خواهد داشت.
5. اسهال یا یبوست: طولانی شدن تغییر عادات روده همچون یبوست و اسهال از دیگر علائم این بیماری است.
پولیپ روده چگونه تشخیص داده می‌شود؟
با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های مختلفی برای تشخیص پولیپ وجود دارد که متداول‌ترین آن‌ها عبارتند از:
1) کولونوسکوپی: در این روش یک لوله بزرگ منعطف که به یک دوربین نیز مجهز است از طریق مقعد به سمت روده هدایت می‌شود. اگر پزشک در حین کولونوسکوپی بتواند توده و یا پولیپ را مشاهده کند آن را برداشته و از آن نمونه‌برداری می‌کند.
2) سیگموئیدوسکوپی: یکی دیگر از روش‌های تشخیص پولیپ سیگموئیدوسکوپی است که به کولونوسکوپی شباهت زیادی دارد و تنها وجه تمایز آن‌ها این است که در این روش امکان نمونه‌برداری وجود ندارد.
3) سی‌تی کولونوگرافی: این روش یک آزمایش غیرمستقیم از روده است که به آن کولونوسکوپی مجازی نیز گفته می‌شود. در این روش بعد از اسکن تصاویر دو و سه بعدی از مقعد و روده تهیه می‌شود تا توده‌ها، پولیپ‌ها، زخم‌ها و بافت‌های ملتهب مشاهده شوند. در صورت وجود هرگونه توده پزشک جهت انجام نمونه‌برداری کولونوسکوپی را پیشنهاد می‌کند.
4) آزمایش مدفوع: اگر رگه‌های خون در آزمایش مدفوع مشاهده شود نشانه وجود پولیپ است.
5) تست باریم انما: در این روش مایع باریم به مقعد تزریق می‌شود و سپس عکس اشعه ایکس از روده‌ها تهیه می‌شود. این مایع روده‌ها را در عکس نشان می‌دهد و اگر قسمتی تیره‌تر باشد، نشان‌دهنده وجود پولیپ است.
روش‌های درمان پولیپ روده
دارودرمانی مانند مصرف قرص نمی‌تواند موجب برطرف شدن پولیپ شود، زیرا پولیپ‌ها توده‌ای بافتی هستند که روی دیواره روده ایجاد می‌گردند. معمولاً پولیپ‌ها باید در حین معاینه از بین بروند. پزشک متخصص گوارش برای درمان پولیپ از روش‌های زیر استفاده می‌کند.
پولیپکتومی
این روش جدیدترین روش درمان پولیپ روده است که پزشک به کمک آن می‌تواند پولیپ‌های کوچک که در مراحل اولیه هستند را به راحتی درمان کنند. طی این روش یک لوله با ابزار مخصوص وارد قسمت رکتوم می‌شود و پولیپ خارج می‌گردد.
جراحی کم‌تهاجمی
در صورتی که پولیپ بدخیم بیش از حد بزرگ شده باشد و دیگر نتوان آن را با سایر روش‌های ایمن خارج کرد، باید جراحی پولیپ روده انجام شود. پزشک در این نوع درمان از شیوه لاپاراسکوپی در شکم استفاده می‌کند.
پروکتوکولکتومی کامل
این روش درمانی معمولاً برای بیمارانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به سندروم ارثی FAP مبتلا هستند. در این روش کولون و رکتوم به طور کامل برداشته می‌شود تا بیمار از ابتلا به سرطان در امان بماند.
پولیپ روده چه زمانی نیاز به درمان دارد؟
همانطور که پیش‌تر نیز بیان نمودیم بیماری پولیپ علائم چندانی ندارد، اما عده‌ای از بیماران با عوارضی روبرو می‌شوند. در صورتی که با هر یک از علائم این بیماری همچون خونریزی، دردهای شکمی و غیره مواجه شدید باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید. پزشک آزمایشات لازم جهت تشخیص این بیماری را تجویز می‌کند. در صورتی که دارودرمانی نیز برای درمان پولیپ موثر نباشد، انجام جراحی ضرورت می‌یابد.
آیا پولیپ روده باعث خونریزی می‌شود؟
یکی از علائم شایع پولیپ خونریزی است. در واقع بیمار مبتلا به پولیپ شاهد خونریزی از ناحیه مقعد خود خواهد بود. میزان خونریزی در بیماران متفاوت بوده و می‌تواند شدید و یا خفیف باشد. در صورت مواجه شدن با هرگونه خونریزی در اسرع وقت به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا در صورت ابتلا به بیماری، با تشخیص به موقع موفق به مقابله با آن شوید.