رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده به پیشگیری از بروز و حتی درمان این عارضه کمک شایانی خواهد کرد. یکی از شایعترین مشکلات گوارشی که بهطور میانگین از هر ۵ نفر در جهان ۱ نفر به آن مبتلاست، رفلاکس معده است. در این اختلال اسفنکتری که در انتهای مری قرار دارد، تحت تاثیر عواملی از جمله تغذیه نامناسب، انقباض کافی را ندارد و سبب میشود اسید و محتویات معده به مری راه یابند.
بازگشت این محتویات به مری باعث علائم آزاردهندهای از جمله سوزش سر دل میشود و حتی در ادامه میتواند با مشکلات تنفسی و دیگر علائم همراه باشد. غذاهای مفید برای رفلاکس معده به انقباض کافی این اسفنکتر کمک میکنند و مانع بازگشت محتویات معده به مری میشوند. در ادامه با شناخت این غذاهای مفید و عادات غذایی کمککننده میتوانیم یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه و گامهای اساسی درمانی را در مورد مشکل رفلاکس معده برداریم. با ما همراه باشید.
تاثیر تغذیه بر رفلاکس معده چگونه است؟
رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس، اولین خط درمانی در جهت رفع این اختلال هضمی است. تغذیه نامناسب یکی از اصلیترین عوامل ابتلا به رفلاکس و تغذیه مناسب از کارآمدترین اقدامات درمانی رفلاکس است. رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس بدین معنا نیست که هرچه دوست دارید را کنار بگذارید تا سالم بمانید! بلکه بدان معناست که غذاهای مفید برای رفلاکس معده را در برنامه تغذیه روزانه خود پررنگ تر کنید.
بهعنوان مثال برای بهبود این مشکل باید غذاهای پرچرب و سرخ شده و فرآوری شده را با غذاهای آبپز، بخارپز و کبابی که چربی کمتری دارند جایگزین کنید. همچنین در کنار رژیم غذایی، باید عادات تغذیهای خود را نیز اصلاح نمایید تا عوارض شدیدی را تجربه نکنید. بهطور مثال موارد زیر از جمله اقدامات سادهای هستند که تاثیر بهسزایی بر مشکلات معده خواهند داشت:
· حجم وعدههای غذاییتان را کم و تعداد وعدهها را زیاد کنید. بهعنوان مثال بهجای ۳ وعده حجیم، در ۵ یا ۶ وعده سبکتر غذا میل نمایید.
· ۲ تا ۳ ساعت بعد از هر وعده غذایی دراز کشیدن و خوابیدن مجاز نیست. همچنین بعد از طی کردن این زمان در هنگام خوابیدن، کمی سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
· در هنگام غذا مایعات را کنار بگذارید و در فاصله دو وعده غذایی آب و مایعات دیگر را بنوشید.
· خصوصا بعد از وعدههای غذایی لباس خیلی تنگ نپوشید تا رفلاکس معده تشدید نشود.
· بهجای غذاهای سرخ شده از غذاهای کمچرب بخارپز، آبپز و کبابی استفاده کنید.
مناسب ترین رژیم غذایی برای رفلاکس معده
رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده حاوی مواد غذایی است که مانع تشدید و افزایش اسید معده و شل شدن اسفنکتر انتهای مری میشوند. این رژیم غذایی سرشار از پروتئین و فیبر است و سبزیجات و میوهها (بهجز مرکبات که دارای اسید و ترش مزه هستند) بخش عمده آن را تشکیل میدهند. فیبرها اسید معده را کاهش میدهند و همچنین بهدلیل زمان طولانیتر هضم، احساس گرسنگی را به تعویق میاندازند. این عوامل موجب میشوند رفلاکس معده تا حد زیادی کنترل شود.
همچنین رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس لبنیات پرچرب را تشدید کننده اسید معده میداند و لبنیات با چربی کم را برای درمان این مشکل توصیه میکند. کره، خامه، شیرینی خامهای، پوست مرغ و ماهی، غذاهای سرخ شده، میان وعدههای فرآوری شده، سس گوجهفرنگی و سس سفید، مواد کافئیندار و… از جمله غذاهایی هستند که در رژیم غذایی رفلاکس منع میشوند و باید حدالامکان مصرف آنها را محدود و قطع کرد.
توجه داشته باشید که اگرچه فیبرها از غذاهای مفید برای رفلاکس معده هستند، اما مصرف زیاد آنها میتواند موجب نفخ و وارد آمدن فشار به دریچه انتهای مری شود. بنابراین غذاهای نفاخ مثل فیبرها و سبزیجات، حبوبات و ادویهها و… که موجب نفخ و ایجاد گاز درون معده میشوند نیز در رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس محدود میشوند.
غذاهای مفید برای رفلاکس معده
رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده شامل غذاهای مفیدی است که در زمانهای مختلف روز میتوان از آنها استفاده کرد. غذاهای مفید برای رفلاکس معده عبارتند از:
· عسل
· سبزیجات مثل خیار، کدو، هویج، برگهای سبز و…
· میوهها بهجز مرکبات
· تخممرغ
· لبنیات کمچرب و بدون چربی
· سبوس و غلات کامل
· سویا
· گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، ماهی (ترجیحا آبپز و بخارپز باشد و نه سرخشده و چرب)
· جو دو سر
· زیره سبز
· زنجبیل
· آب نارگیل
· و…
غذاهای مضر برای رفلاکس معده
در کنار مصرف غذاهای مفید برای رفلاکس معده باید بدانید چه غذاهایی برای رفلاکس معده مضر هستند تا با محدود و قطع مصرف آنها مشکل معده خود را بهبود دهید. غذاهای مضر برای رفلاکس عبارتند از:
· غذاهای نفاخ
· گوجهفرنگی و مشتقات آن
· مرکبات و میوههای دارای اسید زیاد مثل لیمو، پرتقال و…
· فلفل و ادویههای تند
· غذاهای چرب و سرخشده
· نوشیدنیهای گازدار
· نوشیدنیهای الکلی
· سیر و پیاز
· سوسیس و کالباس
· آدامس
· چیپس و پفک و بستنیهای چرب
· نعناع و نعناع فلفلی
· خامه، سرشیر، سس گوجهفرنگی و سس مایونز
· خوراکیهای کافئیندار مثل چای غلیظ، قهوه، شکلات و…
صبحانه مناسب برای رفلاکس معده
صبحانه بهعنوان یک وعده غذایی مهم و اساسی باید طبق برنامهای اصولی طراحی شود تا برای رفلاکس مفید و موثر واقع گردد. چند رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده در وعده صبحانه عبارتند از:
· تخممرغ
تخممرغ غذایی سرشار از پروتئین است که در وعده صبحانه میتوانید بهصورت آبپز و عسلی مصرف کنید. بهتر است حدالامکان به سراغ نوع سرخ شده و چرب آن نروید و تخممرغ آبپز را جایگزین نیمرو کنید.
· غلات کامل
از آنجاکه غلات کامل سرشار از فیبر هستند، به هضم مواد غذایی کمک میکنند و با به تعویق انداختن حس گرسنگی، از خوردن غذاهای حجیم و تشدید اسید معده جلوگیری به عمل میآورند. انتخاب غلات کامل بههمراه شیر کمچرب یا گیاهی یکی از بهترین گزینهها برای صبحانه است و رژیم مناسبی برای رفلاکس معده محسوب میشود.
· اسموتی میوههای دارای اسید کم
برای یک صبحانه متنوع و خوشمزه میتوانید به سراغ اسموتی میوههایی بروید که اسید کمی دارند. از جمله این میوهها هلو، موز و انبه را میتوان نام برد. این خوراکیهای جذاب بههمراه شیر کمچرب، ماست کمچرب یونانی و یا شیر گیاهی ترکیب فوقالعادهای ایجاد میکنند.
چه غذاهایی اسید معده را کم میکند؟
غذاهایی مثل مواد سرشار از فیبر میتوانند در کاهش اسید معده مفید و موثر باشند. همچنین سرکه سیب، آب نارگیل، آب دوغ، زیره سبز، عسل و دارچین از مواد غذایی سادهای هستند که بهعنوان رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده مفید و موثر عمل میکنند. این مواد با کاهش و خنثیسازی اسید معده کارایی بینظیری در بهبود رفلاکس معده دارند.